My Armenia.

My Armenia.
My Armenia

Ереван (Столица - древнее, чем Рим)


Документальный фильм о Ереване, столице Армении, одном из самых древних городов мира.A documentary about

Yerevan, Capital of Armenia, one of the ancient cities in the world.


Yerevan, Capital of Armenia, one of the ancient cities in the world.
Во всем мире, особенно в Европе, усиливаются разъединяющие и разрушающие тенденции. Они вносят смуту и вражду, создают напряженную обстановку как в отношениях между государствами, так и внутри отдельных стран. В этих условиях нужны идеи и цели, которые противостояли бы этим негативным явлениям. Эта идея - объединение всех наций Арменоидской расы, цель - создание союза или федерации этих наций. В этом процессе огромную роль может и должна играть воссозданная воссоздания федеративной Республике Армении, которая находится в Араратской долине,в самом сердце Армянского Нагория - прародины Арменоидов. У нас общие корни, происхождение, культурные традиции.

Вновь возникшее государство Армянской расы(Арменоидов) в Араратской долине главной своей идеологической целью должно провозгласить и добиваться объединение вокруг Армени всех земель населенных Армянской расы(Арменоидами).

Методика?

Пропаганда!

наибольшее горе, страдание причинить может лишь ближний, и чем более близок тем более не переносимо страдание причиняемое предательством. Aрменоид под маской турка(Алевитов,Хамшенцов (Амшенцев), Талышов), мерзость, и наша цель вернуть ему облик человека`арменоида.

Почему мы небыли подготовлены к геноциду? - дело в нашей чистоте и наивности, чем чище человек, чем более отдален от зла тем более беззащитен, от врагов `тюрков,.

Союз Армянской расы(Арменоидов) мира возможен он не обходим всем членам данного антропологического типа , и он рано или поздно будет создан.

Армянская Раса (Арменоид): имеет одну связывающею всех нас культуру, традиции, и главное: ПРОИСХОЖДЕНИЕ от Армянского Нагорья и Армян!

Давайте заглянем в будущее, оценим настоящее и вспомним прошлое!

Армения не Кавказ,Армения --это Армянское нагорье !

Բարի գալուստ-Добро пожаловать-Welcome Oбщественная организация АРБУГО и МПС-Цель Нашей организации объединить всех Арменоидов ,Арменоиды это те народы которые вышли из Армянского Нагорья

Translate

Субъекты Армянской федерации

Страницы-Генетические ветви Арменоидов-Племя Торгома(Hayasa)

Насильно исламизированные Арменоиды-Племя Торгом


Monday, December 31, 2018

ՈՒտիք Утик Utiq

ՈՒտիք Утик Utiq

Ուտիքը Kingdom of Armenia - Մեծ Հայքի 12-րդ նահանգն է։ Կոչվել է նաև Ուտի, Ուտիացվոց աշխարհ։ Այս նահանգը տարածվում էր Կուր գետի աջափնյա տափարակում ։ Ունեցել է 8 գավառ Առանռոտ, Տռի, Ռոտպարսյան, Աղվե, Տուսքստ ակ (Տավուշ), Gardmank Գարդմանք, Շակաշեն, Ուտի, Առանձնակ։
Ավանդությունը հավաստում է, թե ուտիացիների նախարարական տները սերել են Հայկի որդի Սիսակի տոհմից։ Ուտին Հայկի ամենահաղթանդամ ժառանգն էր։ Հայկը սրան հաստատում է Հայոց աշխարհի արևելյան կողմի եզրապահ և ասում. "Մեր հայրենիքի չորս կողմերից՝ չորս դռներից ամենակարևորը արևելյանն է։ Չպետք է թողնել, որ այդ կողմից թշնամին մուտք գործի մեր տուն։ Եթե մուտք գործի՝ կկտրի արևի ճանապարհը, Հայոց աշխարհը կընկնի մթության մեջ և մինչև նոր լույս բացվելը թշնամին ամենքիս ոտի տակ կտա»։
Կատարելով Հայկի հրամանը, Ուտին եկավ և պինդ նստեց Հայոց տերության արևելյան գոտու Կուրի ափին։ Ասում են հենց այդ Ուտիի անունով էլ նրա տոհմը կոչվեց ուտիներ, երկրամասը՝ Ուտիք:

Sunday, December 16, 2018

Imperium Romanum Inde a bellow Actiaco usque ad Diocletiani Tempus

Imperium Romanum Inde a bellow Actiaco usque ad Diocletiani Tempus
Imperium Romanum Inde a bellow Actiaco usque ad Diocletiani Tempus Date 1865 Author Karl Spruner von Merz (1803 – 1892) & Heinrich Theodor Menke (24 May 1819 - 14 May 1892)

Armenia_Caucasus_Caspian_Sea_c_1830_antique_eng

Armenia_Caucasus_Caspian_Sea_c_1830_antique_eng


Armenia Caucasus Caspian Sea c.1830 antique engraved hand color map (London)

Armenia, Colchis, Iberia & c.
Issued c.1830, London

Без комментариев ......

Saturday, December 15, 2018

Карта Земли-Шателен Armenian map Shetelin

Карта Земли-Шателен Armenian map Shetelin








Armenia Bible Lends

Armenia Bible Lends

Армения междутремя морями - Armenia between the three seas 1720

Армения междутремя морями - Armenia between the three seas 1720
Армения между тремя морями: Средиземным, Чёрным и Каспийским, на карте немецкого ориенталиста Кристофа Вейгеля. «Armenia Vtraque». Нюрнберг, 1720.

Армения между тремя морями-Armenia between the three seas

Армения междутремя морями-Armenia between the three seas
Армения между тремя морями: Средиземным, Чёрным и Каспийским, на карте немецкого ориенталиста Кристофа Вейгеля. «Armenia Vtraque». Нюрнберг, 1720..

Alexandri Magni Imperium et Expeditio Pari - 1731

Alexandri Magni Imperium et Expeditio Pari - 1731


Alexandri Magni Imperium et Expeditio, Paris, 1731

Full Title: Alexandri Magni Imperium et Expeditio. Tabula conspectu. exhibens Regionum omnium quas Alexander, Dario & Regibus Indorum bellum illaturas peragravit, hodiernis locoru. nominib. illustrata. In usum studiorum Christianissimi Francorum Regis elaborata, a Guillelmo Delisle Primario Suae Majestatis Christianissimae Geographo ac Regiae Scientiaru. Academiae Socio. Opus posthumum editum anno MDCCXXXI. Parisiis, apud Viduam Autoris in Ripa vulgo dicta le Quay de l'Horloge.

Author: Lisle, Guillaume de, 1675-1726

Date: 1731

Short Title: Alexandri Magni Imperium et Expeditio.

Publisher: Paris: Guillaume DeLisle, Quai de l'Horloge

Type: Atlas Map

Scale 1: 6,800,000

ССЫЛКА НА КАРТУ: http://www.davidrumsey.com/maps4498.html

И ТАК НА КАРТЕ АРМЕНИЯ НАХОДИТСЯ НА АРМЯНСКОМ НАГОРЬЕ ДО РЕКИ КУРА , АТРОПАТЕНА ИЛИ АЗЕРБАЙДЖАН НАХОДИТСЯ ЮЖНЕЕ АРАКСА, А КАВКАЗСКАЯ АЛБАНИЯ И ШИРВАН ВОСТОЧНЕЕ РЕКИ КУРА.

Год издания 1871

НА ЭТОЙ КАРТЕ ВИДНА АРМЕНИЯ С ЕЕ ГРАНИЦАМИ А СОСЕДА НАШЕГО ЧТО ТО НЕ ВИДНО
Author : Duval, Henri
Date : 1834
Short Title : Tableau historique des Empires d'Assyrie, de Babylone.
Publisher : L. Houbloup
Publisher Location : Paris
Type : Atlas Map
Note : Map of Middle East with chronologies of historic events for each country. Hand tinted text to match mapped areas. Relief shown with sketches.
Region : Middle East

Подробный атлас Российской Империи с планами главных городов, 1871 г.

 Подробный атлас Российской Империи с планами главных городов, 1871 г.




Год издания: 1871...
Описание:
Подробный атлас Российской Империи с планами главных городов, состоящий из 70 карт. Автор: Подготовлено к издательству картографическим заведением А. Ильина.
Ильин Алексей Афиногенович (1834—1889) — русский генерал, картограф, издатель.
В 1859 г. полковник Генерального штаба В. А. Полторацкий основал картографическую литографию. Штаб военно-учебных заведений поручил ему в 1858 г. издание военно-исторического атласа войн 1812—1815 гг., и Полторацкий, вступив в компанию с А. А. Ильиным, значительно расширил литографию с целью улучшить и удешевить порученную ему работу. Затем Полторацкий получил назначение в Туркестан и должен был оставить Петербург, и литография перешла в собственность А. А. Ильина и с 1864 г. стала называться «Картографическим заведением».С начала 1870-х гг. положение его совершенно упрочилось, заведение значительно увеличило свою деятельность и с тех пор выпустило массу географических атласов и карт, научных, статистических, специальных для разных министерств, департаментов горного, почтового и телеграфного, для учёных обществ, в том числе для Академии Наук и Русского Географического общества, а также целый ряд художественных изданий для публики и для Академии Художеств и других подобных учреждений.
Полный атлас можно скачать по следующей ссылке:

Thursday, September 20, 2018

Martin the Armenian-1618 г -Армянский след в Америке(400-летнее наследие)


Martin the Armenian-1618 г -Армянский след в Америке(400-летнее наследие)


Опубликована новая монография д.и.н. Гайка Демояна «Армянский след в Америке: 400-летнее наследие». В 1618 г. первый армянин по имени Мартин (Martin the Armenian) прибыл в Вирджинию. Прибытие первого армянина также стало началом потока армянских беженцев, которые привезли в Новую страну собственные обычаи, образ жизни, кухню и менталитет.
Они были студентами, ремесленниками, купцами, земледельцами, приехавшими в Америку, с целью выжить и с большой надеждой помочь оставшимся на родине семьям, страдающим в условиях эксплуатации и насилия.
Иллюстрированное издание на 620 страницах с 2200 фотографиями, содержит ценные архивные документы и уникальные фотографии, которые показывают историю и культурное наследие армянской общины в Америке, а также значительный вклад армян в различных областях деятельности этой страны.
Монография включает архивные материалы армянских институтов РА и США, большинство из которых публикуются впервые. Главы и иллюстрации книги представлены в хронологическом порядке, охватывая период с 1618 г. по 1990-е гг.
Сегодня следы армян и армянской культуры прослеживаются практически во всех штатах Америки: армянские врачи, инженеры, архитекторы, актеры, деятели кино, певцы, известные ученые и деятели на прочной основе возводят мосты между США и Арменией.
Эта книга – первая попытка представить полную историю армянской диаспоры в Америке.
Это также своеобразная дань уважения к памяти обосновавшихся в Америке армян, которые своими энергичными усилиями крепили армяно-американскую связь, а также дань благодарности памяти тех, кто страдал вместе с армянским народом при осуществлении гуманитарной миссии, спасая и давая новую возможность жить сотням людей, переживших Геноцид армян и Великое землетрясение.
Книга была опубликована гуманитарной инициативой «Аврора» при поддержке фонда «Нубар и Анна Афеяны».
«Эта книга о выдающихся армянах и их влиянии в США. Большая инициатива Гайка Демояна. Рады, что можем оказать поддержку и сотрудничать с гуманитарной инициативой «Аврора», — отмечает сооснователь гуманитарной инициативы «Аврора», армянский благотворитель из США Нубар Афеян.

Аво — Монте Мелконян


Аво — Монте Мелконян


Монте Мелконян (Аво) Чарлзович 25.11.1957, (Визалия (штат Калифорния, США) — 12.06.1993, село Марзилу (возле Агдама)), деятель национально-освободительного движения. Национальный герой Армении, герой Арцаха, подполковник армии РА (посмертно, 1994).
Закончил университет Беркли по специальности «археология и история Азии» (1978), где он основал «Армянский студенческий союз». В 1978 году поступил в Оксфордский университет, но не окончил его, так как отправился в Ливан во время гражданской войны (около 3 лет )и принимал участие в оборонительных боях армянских кварталов Бейрута.
С мая 1980 года являлся военным тренером Армянской секретной армии освобождения (АСАЛА), в 1983 году (из-за разногласий по политической линии и практики) покинул армию освобождения и основал революционное движение ASALA. 27 ноября 1985 года Монте был арестован в Париже и приговорен к 6 годам тюремного заключения за незаконное хранение оружия и подделку документов.
В октябре 1990 года записался в армию самообороны Арцаха, в 1991 году основал «Патриотический отряд», в 1992 году стал командующим Мартунинского оборонительного округа. Монте принимал участие в оборонительных и освободительных боях Иджевана, Чамбарака в Армении, а также Шаумянского (Эркедж, Бузлух, Манашид, Карачинар), Мартакертского и Мартунинского районов НКР.
В мае, марте и июне 1993 года руководил военными освободительными действиями в Мартуни (захваченные села), Карварчаре и Агдаме.
Посмертно был награжден орденом «Мартакан хач» I степени, стал кавалером ордена «Золотой Орел» НКР и орденом «Отечества» РА. В 1994 году в Ереване был открыт фонд «Монте Мелконян».
Имя Монте Мелконяна присвоено воинской части ВС Армении, университету и школе в г. Ереван, мосту, в городе Мартуни НКР был установлен его памятник (скульптор Л.Токмаджян). Похоронен на кладбище «Ераблур» в Ереване.

Музыка и театр позднего средневековья в Армени



Музыка и театр позднего средневековья в Армении. В позднем средневековье в Армении продолжает процветать светская музыка. Армянские крестьяне сочиняли разнообразные песни, которые отражали крестьянское мировосприятие.
Городские же песни и пляски имели другой оттенок и вкус. Большую известность получили армянские певцы. Армянские музыканты пользовались большой славой в Сасанидском Иране и очень часто получали приглашения в персидский царский двор.
После создания армянского алфавита на новый этап развития поднимается армянская духовная музыка, достигая классической глубины и воздействия.
В позднем средневековье в Армении были распространены театральные представления и развлечения. Проявлением средневековой театральной жизни являлись народные представления, а также царские представления в нахарарских и придворных домах. Театр занимал важное место в жизни народа. Театролюбие населения вызывало тревогу у священнослужителей.
Материальная и духовная культура позднего средневековья в неблагоприятных политических условиях служила для укрепления общенациональной жизни и противостояния внешнего давления.
Созданные в этот период армянские национальные ценности внесли значительный вклад в сокровищницу всемирной культуры.
Маргарян А.

Подавление огневых точек обстреливающих Степанакерт — 1991 год

Подавление огневых точек обстреливающих Степанакерт — 1991 год



Обезвреживание военных точек Кркжан состоялось 26-27 декабря 1991 года, возобновилось и было завершено 19-20 января 1992 года. Начиная с 1990 года Кркжан (квартал в Степанакерте) превратился в военную точку, откуда периодически осуществлялся артиллерийский обстрел Степанакерта. Весной 1991 года в Кркжане был сформирован подпольный отряд самообороны (командир – Б.Саргсян), а в армянской части района и вокруг него были развернуты добровольческие отряды «Арам», «Арсен», «Вардан», «Саро», «Лева», «Андраник», «Каро», «Гена», «Бено», «Гаго», «Славик» и др. – всего 260 бойцов. Военными действиями руководил А.Тер-Тадевосян. В ноябре 1991 года из НКР были выведены войска МВД и подразделения Вооруженных сил СССР.
Предчувствуя возможные последствия вновь созданных для сил самообороны Нагорного Карабаха благоприятных условий, противник доставлял на вертолетах в Кркжан и азербайджанские села новые отряды, оружие, боеприпасы, продовольствия, эвакуировали оттуда женщин и детей, окружили дорогу Кркжан-Степанакерт и обстреливали город из крупнокалиберных пулеметов, пушек, «Алазани» и других видов тяжелого оружия.
После позиционной стратегии, с 26 в ночь на 27 декабря 1991 года, армянские силы атаковали позиции противника – по направлениям армянского квартала, верхней части улицы Мелик-Пашан, «Кобра». После потери четырех человек армянские силы стали отступать и после короткой паузы возобновили военные действия.
Были обезоружены огневые точки противника, расположенные в нескольких домах и школе, в плен было взято 8 бойцов. В начале января добровольческие отряды взяли под свой контроль высоты, окружающие Кркжан, а также отрезки дорог Кркжан-Гайбали, Кркжан-Кесалар. С 19 на 20 января армянские силы возобновили наступление.
Обстреливая огневые точки, рано утром они с четырех сторон вошли в пригород и ликвидировали все огневые точки. Противник без серьезного сопротивления отступил в Дайбали. Благодаря этому военному действию был прекращен обстрел Степанакерта.
Список литературы: Энциклопедия «Карабахская освободительная война» 1988-1994. Ереван. 2004.

 

Thursday, August 30, 2018

ՇՈՒՇԻԻ ԱԶԱՏԱԳՐՈՒՄԸ (1992թ․ ՄԱՅԻՍԻ 8-9)

ՇՈՒՇԻԻ ԱԶԱՏԱԳՐՈՒՄԸ (1992թ․ ՄԱՅԻՍԻ 8-9)


Արցախյան ազատամարտի հերոս Արկադի Տեր-Թադևոսյան (Կոմանդոս) Arkadi Ter-Tadevosyan



1991-ի նոյեմբերից ի վեր Շուշիից արձակվող հրթիռները (մինչև 1992-ի մայիսի 8-ը` շուրջ 15.000 արկ ու հրթիռ) ավերում էին ԼՂՀ մայրաքաղաք Ստեփանակերտը:
1992թ. փետրվարի 27-ին` Խոջալուի ազատագրման հաջորդ օրը, ԼՂՀ Ինքնապաշտպանության ուժերի հրամանատար, գեներալ-մայոր Արկադի Տեր-Թադևոսյանի ղեկավարությամբ կայացավ խորհրդակցություն: Հաշվի առնելով, որ Շուշիի մատույցները երիզող կրակակետերն ունեն շուրջ 35 կիլոմետր ձգվածություն, որոշվեց ստեղծել հարվածային խմբավորումներ և քաղաքը գրոհել չորս ուղղություններով: Արցախի Ինքնապաշտպանության ուժերի հետախուզությունն արդեն ճշտել և արձանագրել էր բոլոր նշանակետերը՝ հակառակորդի շտաբները, հենակետերը, հրետանային կայանքները, ազդականչերը և անցկացրել քարտեզի վրա, կատարել բոլոր հաշվարկները: Ըստ հետախուզության տվյալների, Շուշիում տեղակայված էր 2.800 հոգանոց ադրբեջանական խոշոր զորախումբ, այդ թվում նաև Ադրբեջանում ամենամարտունակը համարվող «777» գումարտակը, որ կազմված էր «աֆղանցիներից»: Զորախմբի հրամանատարը Մեհմեդովն էր, որը 1992թ. հունվարի 26-ին ջախջախիչ պարտություն էր կրել Քարինտակում և հիմա ցանկանում էր իրեն արդարացնել:
Հայ հրետանավորները Շուշին բաժանեցին երեք մասի` համազարկային կրակով հատված առ հատված խփելու համար, որպեսզի մեծ տարածք խոցվեր, ապա նշանակետերի վրա աշխատեցին բոլոր կայանքները: Իսկ առաջին գծից երկու կիլոմետր հեռավորության վրա` Սղնախի ու Քարինտակի միջև, դաշտային հոսպիտալ տեղակայվեց:

Գործողության նախապատրաստումը

Շուշիի գրավումը նախատեսվել էր ապրիլին, բայց եղանակային պայմանների ու այլ գործոնների պատճառով մի քանի անգամ հետաձգվեց: Ապրիլին Ստեփանակերտ եկան ՀՀ պաշտպանության նախարարի 1-ին տեղակալ և զինված ուժերի գլխավոր շտաբի պետ Գուրգեն Դալիբալթայանը, զինված ուժերի գլխավոր շտաբի օպերատիվ վարչության պետ Լեոնիդ Մարտիրոսովն ու այլ բարձրաստիճան զինվորականներ:
Պատրաստվել էր տեղանքի մակետը, որի վրա ջոկատների հրամանատարների և հրետանավորների հետ պլանավորում և մշակում էին ապագա գործողությունները: ՀՀ զինված ուժերում Շուշիի ազատագրման ժամանակ առաջին անգամ ստեղծվեց հրետանու խմբավորում կազմված երեք «Դ-30» հաուբիցներից, երեք 120 միլիմետրանոց ականանետերից, համազարկային կրակի երկու «Գրադ» (ԲՄ-21) ռեակտիվ կայանքներից և մեկ «ԿՍ-19» 100 միլիմետրանոց հրանոթից: Հետևակի հետ էլ մի քանի 82 միլիմետրանոց ականանետեր կային:
Ապա ընտրեցին հրետանու կրակադիրքերը և որոշեցին, թե կրակելուց հետո որ կայանքն ուր պիտի տեղափոխվի: Շուտով ստացվեցին կապի առաջին քսան «Ալինկո» դյուրակիր գերկարճալիք ռադիոկայանքները, որոնք գրոհի նախօրեին բաժանվեցին ջոկատների հրամանատարներին: Դրանցով կապ էր ապահովվում վերադաս հրամանատարության, իսկ ԼՂՀ պայմաններում իրենց լիովին արդարացրած խորհրդային «Ռ-159» դյուրակիր ռադիոկայաններով ենթակա ստորաբաժանումների հետ: Շուշիի ազատագրումը ԼՂՀ Ինքնապաշտպանության ուժերի համար կապի կազմակերպման առումով առաջին դասական գործողությունն էր: Դրա նախապատրաստությունը տևեց շուրջ մեկ ամիս:
Շուշիի ադրբեջանական զորախմբի ինժեներական-սակրավորական ծառայությունը բավական թույլ էր: Հակառակորդը համոզված էր, որ պետք է գրավի Ստեփանակերտը և ականապատմանը լուրջ ուշադրություն չէր դարձրել: Մեր կողմից Շուշիի գրոհին ավելի քան քսան սակրավորներ մասնակցեցին, իսկ մի խումբը գրոհի նախօրեին շրջանցում կատարելով` Զառիսլուի ուղղությունում բազմաթիվ ականներ էր տեղադրել: Բացի այդ, Շուշիի ազատագրմանը հատկապես Քոսալար-Ջանհասան հատվածում հարձակման ինժեներական ապահովման մեծ աշխատանք նախորդեց:
Հրետանավորները կրակադիրքեր մեկնեցին ապ¬րիլի 24-ին: Մի քանի անգամ «Պատրաստություն համար 1» տվեցին, բայց կրակի հրաման չեղավ: Ապրիլի 28-ին եղանակային պայմանների պատճառով «դադար» տվեցին:

Ազատագրման գործողությունը
Աշոտ Ղուլյան (ԲԵԿՈՐ) Bekor Ashot

Մայիսի 8-ի գիշերը, ժամը 2.30-ին տրվեց հարձակման հրամանը, և երկու հազար մարտիկներ չորս ուղղություններով սկսեցին բերդաքաղաքի գրոհը (տես Սխ. 1): Ստեփանակերտի ուղղությունը ղեկավարում էր գնդապետ Վալերի Չիթչյանը, Շոշ գյուղի ուղղությունը` ագատամարտիկ-հրամանատար, այսօր պահեստի գնդապետ Արկադի Կարապետյանը, Լիսագորի ուղղությունը` Ինքնապաշտպանության ուժերի հրամանատարի տեղակալ Սամվել Բաբայանը, իսկ Ջանհասան-Քոսալարի ուղղությունը` ՀՀ պաշտպանության ապագա նախարար Սեյրան Օհանյանը: Պահեստազորի հրամանատարն էր փոխգնդա¬պետ Յուրա Հովհաննիսյանը` «26-ի Յուրան»1:
Մարտիկները համբուրվեցին, հրաժեշտ տվեցին միմյանց ու գնացին Հասանաբադի մոտ գտնվող կրակադիրքեր հավատացած, որ հաղթելու են: Համազարկային կրակի առաջին կայանքը, արձակելով 40 հրթիռները, մեկնեց վերալիցքավորման: Ապա մեկնեցին պահեստային կրակադիրք Խնածախի շրջակայք, և սկսեցին կրակով օգնել գրոհողներին: 40 րոպեանոց նախապատրաստությունը կատարյալ անակնկալ էր թուրքերի համար: Հակառակորդը հիմնականում կրակում էր Շուշիի բանտի մերձակայքից (այնտեղից երեք «Գրադ» կայանք էր «աշխատում»), որին Քարինտակի կողմից պատասխանում էին 100 միլիմետրանոց «ԿՍ-19» հրանոթով: Ապա կարգադրվեց Աղդամի վրա 40 հրթիռ արձակել՝ այնտեղից հնարավոր հարձակումը կանխելու նպատակով:

նպատակով:

Հակառակորդը բետոնե բլոկներով փակել էր գլխավոր ճանապարհը, և տանկերը շրջանցեցին այդ հատվածը: Հակառակորդը բլոկների շուրջը հող էր լցրել ու ականապատել: Սակրավորները մաքրեցին տեղանքը, և զորքերը շարունակեցին ճանապարհը: Ամեն ինչ հարթ էր ընթանում, սակայն խփվեց ղարաբաղյան ուժերին պատկանող տանկը, և թվաց, թե գործողությունը վտանգվել է: Բայց Արկադի Տեր-Թադևոսյանը հրամայեց դիմանալ ու սպասել: Առավոտյան ժամը 4-ին գրոհը շարունակելու հրաման տրվեց:
Ինքնապաշտպանության ուժերի կապի պետ, հետագայում գեներալ-մայոր Արթուր Փափազյանը թեև վիրավորվել էր, սակայն հարձակողական գործողության ընթացքում կարողացավ անխափան կապ ապահովել հրամանատարության և բոլոր ստորաբաժանումների միջև: Վերջին գրոհի հրամանն Արկադի Տեր-Թադևոսյանը բոլոր զորքերին անձամբ հաղորդեց` հորդորելով կատարել վերջին ճիգը Շուշին ազատագրելու համար: Ու ջոկատներն առաջ գնացին:

Հաղթանակը

Առավոտյան ազատագրվեցին Քոսալարի ու Ջանհասանի բարձունքները: Կեսօրին քաղաքի պաշտպանությունը հյուսիսից ու արևելքից ճեղքվեց։ Աշոտ Ղուլյանի (Բեկոր) վաշտն առաջիններից էր, որ մտավ քաղաք։ Կռիվներն արդեն մղվում էին Շուշիի շուկայում ու քաղաքի կենտրոնական մասում: Իսկ Քիրս լեռան ուղղությամբ գործող կամավորական ջոկատները, գրավելով կարևոր բարձունքները, սկսեցին վերահսկել Շուշի-Լաչին (Բերձոր) ավտոճանապարհը, ինչը խուճապ առաջացրեց հակառակորդի շարքերում: Երևացին ադրբեջանական ինքնաթիռները և ուղղաթիռները, բայց ապարդյուն… Հակառակորդն արդեն տարբեր ճանապարհներով փախչում էր ազատագրվող բերդաքաղաքից:
Մայիսի 10-ին Ստեփանակերտի երկնքում հայտնվեց ադրբեջանական զինված ուժերի Սու-25-ը, որն ադրբեջանցի օդաչու Վագիֆ Կուրբանովը (ի դեպ, 1992թ. հունիսի 13-ին «Ստրելա-2» և ԶՍՈւ 23/4 կայանքներով խոցվեց Ասկերանի երկնքում) մեկ ամիս առաջ Սիթալչայի ռազմական օդանավակայանից փախցրել էր Եվլախ, և ԼՂՀ մայրաքաղաքն առաջին անգամ ենթարկվեց օդա¬յին հարվածի: Բայց զոհեր չեղան: Այդ ռմբահարումը Ստեփանակերտի օդային ռմբակոծումների նախերգանքն էր:
Նույն օրն ադրբեջանական բանակը մի քանի տասնյակ տանկերի ու զրահամեքենաների աջակցությամբ հզոր հարձակում ձեռնարկեց Ասկերանի հատվածում, անգամ մտավ սահմանամերձ մի քանի բնակավայրեր, բայց հետ շպրտվեց:
Չնայած հակառակորդի տանկերն ու շարժական հրետանին հասցրել էին հեռանալ, բայց Շուշիում թողել էին վեց հրետանային կայանք և հազարավոր արկեր ու հրթիռներ: Իսկ առջևում Բերձորի (Լաչին) ազատագրումն էր…

Ամփոփում

Շուշիի ազատագրումը ռազմաքաղաքական և հոգեբանական առումով շրջադարձային նշանակություն ունեցավ: Այս հաղթանակի շնորհիվ ազատագրվեց նաև Բերձորը, ինչը թույլ տվեց վերականգնել ցամաքային կապը Հայաստանի Հանրապետության հետ և այդպիսով միացնել երկու հայկական պետությունները: Վերացվեցին նաև Ստեփանակերտին, Քարինտակ ու Շոշ գյուղերին ուղղված սպառնալիքները: Շուշիի ազատագրումը կարևոր էր նաև ազգային-հոգևոր առումով, քանի որ բերդաքաղաքն իր ճարտարապետությամբ, Ղազանչեցոց եկեղեցով և այլ մշակութային հաստատություններով հայ մշակութային կենտրոններից մեկն է:

1. Զոհվել է 1993թ․ հունիսին, Մարտակերտ քաղաքի ազատագրման մարտերում։

Մեր հաղթանակները – Դ (Երևան, «Նորավանք» ԳԿՀ, 2012)

Կարդացեք — ԱՆԱՎԱՐՏ ԹՌԻՉՔ , Վարդան Ստեփանյան (Դուշման Վարդան)

ԳԱՆՁԱԿԻ ՃԱԿԱՏԱՄԱՐՏԸ 363Թ.

ԳԱՆՁԱԿԻ ՃԱԿԱՏԱՄԱՐՏԸ 363Թ.


ԳԱՆՁԱԿԻ ՃԱԿԱՏԱՄԱՐՏԸ 363Թ.

360-ական թվականները Մեծ Հայքի թագավորության համար դժվարին փորձությունների ժամանակաշրջան էին` պայմանավորված Առաջավոր Ասիայում գերիշխանության ձգտող մրցակից ուժերի հարաբերակցության փոփոխմամբ:

Պարսկա-հռոմեական հերթական պատերազմն ավարտվում է հռոմեացիների պարտությամբ: Հուլիանոս կայսրը (361-363թթ.) թեև իր զորքերով մոտենում է Տիզբոնին, սակայն Պարսկաստանի մայրաքաղաքից քիչ հեռու տեղի ունեցած ճակատամարտում պարտվում է և ինքն էլ ստացած վերքերից մահանում: Պարսից Շապուհ Բ արքայի և հռոմեական նոր կայսեր` Հովիանոսի (363-364թթ.) միջև կնքված պայմանագրի համաձայն` Մեծ Հայքի հարավային հինգ գավառները` 15 բերդերով և քաղաքներով, ներառյալ Հյուսիսային Միջագետքի մի քանի բնակավայրեր, որոնցից ամենամեծը Մծբինն էր, անցնում են Պարսկաստանին: Պայմանագրի մեկ այլ կետով կայսրը պարտավորվում է օգնություն ցույց չտալ Հայոց արքային Պարսկաստանի դեմ պայքարում:

Արևելքում Հռոմի քաղաքականությունը բնութագրող այս պայմանագիրը IV դարի հռոմեացի պատմիչ Ամմիանոս Մարկելլինոսը անվանել է «ամոթալի պայմանագիր»։

«Ամոթալի պայմանագրին» հաջորդած տասնամյակը հայ ժողովրդի անկախ պետության պահպանման համար վարվող պայքարի մի փուլ է։ Այն սկսվում է չորս տարի (363-367թթ.) տևած Հայ-պարսկական պատերազմով (որը ստանում է համաժողովրդական պայքարին բնորոշ գծեր) և ավարտվում Ձիրավի ճակատամարտում (371թ.) պարսկական բանակի ջախջախումով:

Պարսիկնների դեմ հայ ժողովրդի մղած պայյքարը հիմք է հանդիսացել «Պարսից պատերազմ» կոչվող մեծ վիպերգության համար, որի կենտրոնական աննձը սպարապետ Վասակ Մամիկոնյան է:

Պետության համար ծանր պահին իրեն լավագույնս է դրսևորում Արշակ Բ արքան (345-368թթ.), որի շուրջն են համախմբվում հայ նախարարները` սպարապետ Վասակ Մամիկոնյանի գլխավորությամբ։

Շապուհ Բ արքան, օգտվելով «Ամոթալի պայմանագրով» ընձեռված հնարավորություններից, պարսկական բանակը կենտրոնացնում է Մեծ Հայքի թագավորության սահմանագլխին։ Ատրպատականի Գանձակ քաղաքում գտնվող հայ սահմանապահներն այդ մասին վաղօրոք տեղեկացնում են Արշակ արքային, որը սպարապետին հրամայում է բանակը շարժել հակառակորդին ընդառաջ:

Արքայի և սպարապետի մշակած ռազմավարական պլանն իրատեսական էր: Ստեղծված իրադրությունում բանակն ուներ երկու խնդիր, որոնց լուծմանը ներգրավվում է երկրի ամբողջ ներուժը:

1. Ռազմաքաղաքական խնդիրը ներառում է հակառակորդի` երկրի կենտրոնական շրջանները ներխուժելու հավանական երթուղիների փակումը:

Հիմնավորումը պարզ էր. պարսկական բանակը ձգտելու էր ավերել և ամայացնել երկիրը: Դրանով անուղղելի հարված կհասցվեր Մեծ Հայքի տնտեսական և ռազմական հզորությանը, իսկ թուլացած երկիրը նվաճելը դյուրին գործ էր:

2. Ռազմավարական խնդիրը բխում էր քաղաքականից և հանդիսանում նրա շարունակությունը:

Պետք էր շտապել հակառակորդին ընդառաջ և, հնարավորության դեպքում, կանխել պարսիկներին օգնության եկող զորամասերի և գլխավոր ուժերի միավորումը:

Պատերազմի նախապատրաստման միջոցառումները նկարագրող պատմիչը նշում է նաև, որ զորքի մարտունակությունը ստուգելու համար սպարապետը զորահանդես է անցկացրել: Դա վկայում է այն մասին, որ հայկական կողմը պատերազմին պատրաստվում էր ամենայն լրջությամբ:

Պատմական տեղեկանք.

«Հայոց թագավորի սահմանապահները, որ նստած էին Ատրպատականի Գանձակում, վաղօրոք այս բանը իմաց էին տալիս Արշակ թագավորին, դեռ (Շապուհը) Ատրպատական չհասած: Հայոց Արշակ թագավորն այս իմանալուն պես հրաման էր տալիս իր Վասակ սպարապետին` իր բոլոր զորքերը կազմակերպել և հասնել, Պարսից Շապուհ թագավորին դիմադրել… Վասակ սպարապետը առաջ շարժվեց, հասավ ու ընդհարվեց պարսից թագավորի հետ»:
Փավստոս Բուզանդ, Հայոց պատմություն,Դ, գլ․ ԻԱ

Բավականին երկար ռազմերթով բանակը հասնում է Մեծ Հայքի թագավորության հարավային սահմաններին, որոնց մեջ այդ ժամանակ գտնվում էր Ատրպատականի Գանձակը (տե՛ս հաջորդ ակնարկի քարտեզը): Արագորեն նախապատրաստված և համարձակորեն իրականացված ռազմերթով լուծվում է հակառակորդի ներխուժում թույլ չտալու խնդիրը (նախանշված ծրագրի առաջին մասը)։




ԳԱՆՁԱԿԻ ՃԱԿԱՏԱՄԱՐՏԸ 363Թ. / Gandzak

Հայկական բանակը շուտով հանդիպում է Հայաստանի սահմանին հասած պարսկական բանակին: Սահմանագլխին էլ` Գանձակի մոտ, Վասակ սպարապետը որոշում է գրոհել հակառակորդի վրա: Թեև պարսկական բանակի ոչ բոլոր զորամասերն էին հասցրել կենտրոնանալ ռազմական գործողությունների թատերաբեմում, սակայն հակառակորդն ավելի մեծաթիվ էր: Այդուհանդերձ, չդիմանալով հզոր գրոհին` պարսկական բանակը ծանր պարտություն է կրում և նահանջում:

Ձգտելով առավել արդյունավետորեն օգտագործել ձեռք բերված հաջողությունը` Վասակ Մամիկոնյանը հրամայում է հակառակորդի ռազմավարական հետապնդում իրականացնել, որը շարունակվում է Հայաստանին սահմանակից պարսկական տիրույթներում:

Եզրակացություն

Գանձակի ճակատամարտում (363թ.) տարած հաղթանակի կարևորությունը դժվար է գերագնահատել: Վասակ Մամիկոնյանն այս հաղթանակով թերահավատներին ցույց է տալիս, որ տվյալ փուլում հզոր հակառակորդի դեմ պայքարում կարելի է հաջողության հասնել` միայն սեփական ուժերին ապավինելով: Այդպիսի հակառակորդի հետ նորանոր առճակատումների պատրաստվող մեր բանակի մարտիկների համար այս գիտակցումն անչափ կարևոր էր։

Մեր հաղթանակները, հատոր Բ, (Երևան, «Նորավանք» ԳԿՀ, 2009)

ՊԱՐՍԿԱԿԱՆ ԲԱՆԱԿԻ ՊԱՐՏՈՒԹՅՈՒՆԸ 370Թ.

ՊԱՐՍԿԱԿԱՆ ԲԱՆԱԿԻ ՊԱՐՏՈՒԹՅՈՒՆԸ 370Թ.

Արտագերսի մոտ կրած պարտությունը Սասանյան Շապուհ Բ թագավորի համար նոր արշավանքի առիթ է դառնում: Պարսկական բանակը, Զիկ և Կարեն զորավարների գլխավորությամբ, Հայաստան է մտնում: Ծանր դրության մեջ հայտնված Փառանձեմ թագուհին կրկին ապավինում է Արտագերս ամրոցին, սակայն ամիսներ տևած պաշարումից հետո ամրոցում սկսված համաճարակի պատճառով ստիպված է լինում դադարեցնել դիմադրությունը:
Արտագերսի տասն չորսամսյա հերոսական պաշտպանությունը (368թ. հոկտեմբեր — 369թ. դեկտեմբեր) հայոց պատմության հերոսական էջերից է:
Թեև պետության համար անչափ դժվարին պահին իշխանությունը ստանձնելու կամք դրսևորած թագուհուն վիճակված չէր որդուն տեսնել Մեծ Հայքի գահին բազմած, սակայն նրա ջանքերն ապարդյուն չէին: Մասնավորապես, Արտագերսի պաշարման վրա հսկայական ուժեր ու ժամանակ վատնած պարսկական բանակը պաշարում, բայց չի կարողանում գրավել Կոգովիտ գավառի Դարոյնք բերդը, որտեղ կուտակված էր թագավորական գանձերի մյուս մասը: Հայրենիք վերադարձած Պապ արքան (369-373թթ.) տեր է կանգնում այս գանձերին և Վասակ Մամիկոնյանի որդի Մուշեղ սպարապետի հետ միասին ձեռնամուխ լինում պետության հզորացմանը:

ՀԱՂԹԱՆԱԿԸ
Կանխատեսելով, որ պարսկական բանակը նորից կներխուժի Հայաստան, երիտասարդ արքայի առաջին գործն իրենց ամրոցներում փակված նախարարների ուժերը մեկ միասնական բանակում միավորելն է դառնում: Ցավոք, սպասումներն արդարանում են. Շապուհը կրկին բանակ է ուղարկում Հայաստան:
Մուշեղ Մամիկոնյանը հասցնում է ավարտել զինվորական պատրաստությունները և շտապում դեպի պետության հարավարևելյան սահմանները, ուր Ատրպատականից 370թ. ներխուժել էր պարսկական բանակը:
ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՏԵՂԵԿԱՆՔ․ «Հայոց զորավար ու սպարապետ Մուշեղը իր քառասուն հազարով գալիս հարձակվում էր (Շապուհի) բանակի վրա և կոտորում էր բոլորին: Պարսից Շապուհ թագավորը մի ձիով փախչելով ճողոպրում էր, իսկ բանակի ամբողջ բազմությունը սրի էր անցկացնում Մուշեղը Հայոց զորքի հետ: Շատերին կոտորում էին, Պարսից ավագներից շատերին ձերբակալում էին, ավար էին առնում Պարսից թագավորի գանձերը, բռնում էին նաև տիկնանց՝ մյուս կանանց հետ միասին»:
Փավստոս Բուզանդ, Հայոց պատմություն, Ե, գլ․ Բ

Հայկական բանակը ծանր պարտության է մատնում երկիրն ավերող պարսիկներին (տե՛ս քարտեզը): Մարտադաշտից ճողոպրած Շապուհը մի կերպ կարողանում է ազատվել հետապնդումից ու փրկել իր կյանքը, սակայն գերվում է Արևելքի հզոր տիրակալի կանանոցը:

ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՏԵՂԵԿԱՆՔ․ «Բայց Պարսից Շապուհ թագավորի կանանց որևէ անարգանք հասցնել թույլ չէր տալիս Հայոց Մուշեղ զորավարը, այլ հրամայում էր բոլորի համար ժանվարներ(1) պատրաստել և նրանց բոլորին ազատ արձակեց իրենց ամուսնու՝ Շապուհ թագավորի ետևից: Պարսիկներից էլ մարդիկ արձակեց, որ ողջ և անարատ գնան Պարսից Շապուհ թագավորի մոտ: Պարսից թագավորը զարմացավ Մուշեղի բարերարության, քաջության և ազնվության վրա, որ իրեն ոչ մի անարգանք չհասցրեց կանանց վերաբերմամբ:Այդ ժամանակները Մուշեղը մի ճերմակ ձի ուներ, իսկ Պարսից Շապուհ թագավորը երբ գինու (գավաթը) ձեռքն էր առնում, երբ ուրախության ժամանակ իր զորքին հյուրասիրում էր` ասում էր. «Ճերմակաձին թող գինի խմե»: Եվ մի գավաթի վրա նկարել տվեց Մուշեղի պատկերը` ճերմակ ձին հեծած, և ուրախությունների ժամանակ այդ գավաթը դնում էր իր առաջ»:
«Երբ Հայոց զորքերը իրենց աշխարհը դարձան` Հայոց զորքերից շատերը Պապ թագավորի առաջ ամբաստանում էին Մուշեղ սպարապետին, թե ինչո՞ւ նա ազատ արձակեց Պարսից թագավորի կանանոցը, որ մեր թշնամին է և Հայոց Պապ թագավորի թշնամին: Այս բանի պատճառով (Պապը) երկար ժամանակ ոչ քիչ թշնամությամբ էր վարվում Մուշեղի հետ»:
Փավստոս Բուզանդ, Հայոց պատմություն, Ե, գլ․ Բ

Հատկանշական է սպարապետ Մուշեղ Մամիկոնյանի մարդասիրական արարքին Շապուհ Բ-ի տված գնահատականը: Ըստ Բուզանդի, իր նշանավոր կենացը («Ճերմակաձին թող գինի խմե») Շապուհն արտասանում է ոչ թե հերթական կերուխումներից մեկի ընթացքում, այլ զորքի հյուրասիրության ժամանակ:
Եզրակացություն

Մուշեղ Մամիկոնյանի զորավարական տաղանդի վկայությունը հանդիսացող այս առաջին հաղթանակը Շապուհ Բ-ին ևս մեկ անգամ ցույց տվեց, թե ինչ հակառակորդի դեմ է պայքարի դուրս եկել: Սպարապետն ապացուցեց, որ հակառակորդի պարտությունը պայմանավորված չէ նրա զորքի քանակով: Հաղթանակի իրական պատճառը նվաճողական արշավանքի ելած պարսկական բանակի նկատմամբ հայրենիքի ազատության համար պայքարող հայոց բանակի մարտական պատրաստվածության և բարոյահոգեբանական գերազանցությունն էր: Իսկ Շապուհի գերված կանանոցի նկատմամբ սպարապետի ցուցաբերած քրիստոնեական մարդասիրությունը Արևելքի արքայից արքային նետված մարտահրավեր էր, ապտակ, որին նա չէր կարողանալու պատասխանել:

1 Ժանվար — թագուհիների և ազնվազարմ կանանց համար իբրև փոխադրամիջոց օգտագործվող բազմոց կամ գահավորակ: Ժ-ը կրում էին զույգ գրաստները, իսկ որոշ երկրներում` նաև ստրուկները։

Մեր հաղթանակները, հատոր Բ, (Երևան, «Նորավանք» ԳԿՀ, 2009)




Thursday, March 22, 2018

Հայաստանի Քարտեզ Карта Армени Armenia map.gif

Հայաստանի Քարտեզ Карта Армени Armenia map.gif

Հայաստանի Հանրապետության և Արցախի Հանրապետության  քարտեզ, Республика Армения и  Арцах Armenia-and-Artsakh



Friday, February 9, 2018

Подробный атлас Российской Империи с планами главных городов, 1871 г.

Подробный атлас Российской Империи с планами главных городов, 1871 г.
Год издания: 1871…
Описание:
Подробный атлас Российской Империи с планами главных городов, состоящий из 70 карт. Автор: Подготовлено к издательству картографическим заведением А. Ильина.
Ильин Алексей Афиногенович (1834—1889) — русский генерал, картограф, издатель.
В 1859 г. полковник Генерального штаба В. А. Полторацкий основал картографическую литографию. Штаб военно-учебных заведений поручил ему в 1858 г. издание военно-исторического атласа войн 1812—1815 гг., и Полторацкий, вступив в компанию с А. А. Ильиным, значительно расширил литографию с целью улучшить и удешевить порученную ему работу. Затем Полторацкий получил назначение в Туркестан и должен был оставить Петербург, и литография перешла в собственность А. А. Ильина и с 1864 г. стала называться «Картографическим заведением».С начала 1870-х гг. положение его совершенно упрочилось, заведение значительно увеличило свою деятельность и с тех пор выпустило массу географических атласов и карт, научных, статистических, специальных для разных министерств, департаментов горного, почтового и телеграфного, для учёных обществ, в том числе для Академии Наук и Русского Географического общества, а также целый ряд художественных изданий для публики и для Академии Художеств и других подобных учреждений.
:


Ով է քո ընկերը / Кто твой друг / Who is your friend(1985)


Год: 1985
Страна: Армянская ССР
Режиссер: Ю. Мурадян

Tuesday, February 6, 2018

Սերբիա Сербия Serbia


Административное деление Армении The administrative division of Armenia


Հայաստանի վարչական բաժանումներրը Административное деление Армении The administrative division of Armenia

Հայաստանի III Հանրապետություն և Արցախ (ԼՂՀ) III республика Армения и Арцах(НКР) III Republic of Armenia and Artsakh (NKR)


Հայաստանի III Հանրապետություն և Արցախ (ԼՂՀ) III республика Армения и Арцах(НКР) III Republic of Armenia and Artsakh (NKR)

Հայաստանի III Հանրապետություն և Արցախ (ԼՂՀ) III республика Армения и Арцах(НКР) III Republic of Armenia and Artsakh (NKR)


Հայաստանի Քարտեզ, Карта Армени, Armenia map, Հայաստանի III Հանրապետություն և Արցախ (ԼՂՀ) III республика Армения и Арцах(НКР) III Republic of Armenia and Artsakh (NKR)